Liệu pháp ngâm chân cá, hay còn gọi là spa cá, là phương pháp làm đẹp bằng cách ngâm chân (và đôi khi là tay hoặc toàn thân) vào bể chứa các loài cá đặc biệt, có khả năng ăn da chết. Trải nghiệm này mang lại cảm giác thư giãn và có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh về da. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về loài cá được sử dụng và những rủi ro tiềm ẩn là rất quan trọng. Bài viết này sẽ tìm hiểu về các loài cá dùng trong spa cá, vai trò của chúng trong liệu pháp này, lợi ích tiềm năng và những lưu ý về an toàn.
Loài cá chủ yếu được sử dụng trong spa cá là Garra rufa, thường được gọi là “cá bác sĩ”. Loài cá chép nhỏ này có nguồn gốc từ các lưu vực sông ở Trung Đông, đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Iran và Iraq. Garra rufa phát triển mạnh trong môi trường nước ngọt ấm áp và có tập tính ăn uống độc đáo, phù hợp với spa cá. Trong môi trường sống tự nhiên, chúng chủ yếu ăn tảo và các vi sinh vật bám trên bề mặt. Tuy nhiên, khi nguồn thức ăn này khan hiếm, chúng đã thích nghi với việc ăn da chết của người.
Trị liệu bằng spa cá
Một loài khác đôi khi được sử dụng trong spa cá, mặc dù ít phổ biến hơn Garra rufa, là Cyprinion macrostomus. Loài này cũng thuộc họ cá chép và có môi trường sống tự nhiên tương tự như Garra rufa. Cả hai loài đều có miệng nhỏ, không răng, cho phép chúng nhẹ nhàng tẩy tế bào chết mà không gây đau đớn hay chảy máu. Cảm giác thường được mô tả như sự cù nhẹ hoặc gặm nhấm.
Lợi ích được cho là của liệu pháp spa cá chủ yếu tập trung vào việc tẩy tế bào chết, giúp da mịn màng và mềm mại hơn. Một số người cho rằng spa cá có thể giúp giảm triệu chứng của một số bệnh về da như bệnh vẩy nến và chàm. Hoạt động gặm nhấm của cá được cho là kích thích lưu thông máu và loại bỏ vảy da, thúc đẩy tái tạo tế bào da. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bằng chứng khoa học ủng hộ những tuyên bố này còn hạn chế và cần nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về tiềm năng điều trị của spa cá.
Cơ chế mà spa cá có thể mang lại lợi ích được cho là liên quan đến sự kết hợp của nhiều yếu tố. Việc loại bỏ tế bào da chết một cách vật lý bởi cá là cơ chế rõ ràng nhất. Việc tẩy da chết này có thể cải thiện kết cấu và vẻ ngoài của da. Cũng có suy đoán rằng các enzyme có trong nước bọt của cá có thể góp phần vào việc tái tạo da. Tuy nhiên, tuyên bố này vẫn chưa được chứng minh.
Mặc dù có những lợi ích tiềm năng, spa cá cũng tiềm ẩn những lo ngại đáng kể về sức khỏe và an toàn. Mối quan tâm hàng đầu xoay quanh khả năng lây truyền nhiễm trùng. Vì cùng một nguồn nước và cá thường được sử dụng cho nhiều khách hàng, nên có nguy cơ lây lan vi khuẩn, vi rút và nấm. Các quy trình vệ sinh và khử trùng thích hợp là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro này, nhưng ngay cả khi đã thực hiện các biện pháp này, nguy cơ nhiễm trùng vẫn không thể loại bỏ hoàn toàn. Những người có hệ miễn dịch yếu, vết thương hở hoặc một số bệnh về da nên tránh spa cá.
Một lưu ý quan trọng khác là việc đối xử nhân đạo với cá. Nhiều lo ngại đã được nêu ra về phúc lợi của cá được sử dụng trong spa, đặc biệt là về việc quá tải, căng thẳng và khả năng bị thương. Các nhà điều hành spa cá có trách nhiệm nên ưu tiên sức khỏe và sự an toàn của cá, đảm bảo chúng được nuôi trong bể sạch sẽ, rộng rãi với điều kiện nước phù hợp và được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. Việc lựa chọn spa cá tuân thủ các nguyên tắc phúc lợi động vật nghiêm ngặt là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh có đạo đức và trách nhiệm.